Beschouwingen bij Najaarsnota 2009

Op 24 november sprak fractievoorzitter Henk Soomers in de gemeenteraad over de toekomst van de gemeente financiën. Rode draad: PvdA maakt werk van Lelystad. Want als er iets belangrijk is in deze tijd: blijf perspectief bieden aan mensen. Blijf werk maken van Lelystad. Blijf werk maken van mensen.

Kijk maar om u heen, het gaat goed in Lelystad. Kijk naar wat we deze jaren gerealiseerd hebben:
– Meer mensen uit de bijstand en aan het werk dan waar ook in Nederland
– Behoud van het ziekenhuis
– Lelystad wordt Milleniumgemeente
– Huizen voor starters en ouderen
– Start van het hoger onderwijs
– WMO voor 80+ op niveau gehouden
– Ontwikkeling van het stadshart en de kust
– Agora en nieuwe bibliotheek gebouwd
– Daling van de woonlasten voor burgers
– Nieuwe onderwijsgebouwen en eerste multifunctionele akkomodatie

Wij kijken terug op een vruchtbare raadsperiode. Samen met U konden we deze resultaten bereiken. Dankzij het gegeven dat de Lelystadse raadsfracties over het algemeen ondanks grote politieke verschillen in staat zijn beslissingen te nemen in het belang van de stad en haar inwoners. Laten we vanavond proberen die goede traditie voort te zetten.

Want we staan voor een keerpunt. De gevolgen van de kredietcrisis doen zich snel voelen en wij moeten daar zodanig op inspelen dat onze inwoners niet de dupe worden. Dus nemen wij verantwoordelijkheid voor de voortzetting van sterk en sociaal beleid op een duurzame solide financiële basis.

Dat streven is vastgelegd in motie 15 tijdens de voorjaarsnota waarin we het college opdracht gaven tot beperking van de inhuur, tot effectiever en efficiënter werken en tot het inruilen van oud beleid voor nieuw beleid. Dit alles leidend tot een forse daling van de uitgaven. Deze ingrepen stellen ons in staat te blijven investeren in gezonde scholen, leefbare wijken, betere dienstverlening, goede zorg en behoud en uitbreiding van werkgelegenheid zonder de financiële problemen naar de toekomst door te schuiven.

De najaarsnota biedt voor 2010 een voortzetting van het gekozen beleid binnen een sluitende begroting. De daarop volgende jaren bieden veel onzekerheid. Het college erkent dat hierin de opdracht die we bij de voorjaarsnota gaven slechts ten dele is uitgevoerd en geeft in hoofdstuk 3 van de najaarsnota aan hoe zij hiermee verder wil. De PvdA fractie vindt dat de doelen en te bereiken resultaten voorzien moeten worden van een concrete taakstelling en stelt u voor te besluiten over noodzakelijke aanscherpingen.

De vervolgstappen van het college zullen hun neerslag moeten vinden in een zodanige voorbereiding van de voorjaarsnota dat daarin een bezuiniging van minimaal 5 miljoen euro is opgenomen. Daarmee faciliteren we de nieuwe raad om na de verkiezingen toekomst gerichte besluiten te nemen. Immers bezuinigingen zijn dan onmiddellijk mogelijk, waar anders een jaar verloren gaat. Uiteraard behoudt de nieuwe raad de vrijheid voorstellen ongedaan te maken.

Maar er is meer. Het gaat ons niet om een tijdelijke financiële dip. De PvdA fractie wil zich voorbereiden op een nieuwe overheid. Een herbezinning op gemeentelijke taken, het invullen van de breed gedragen maatschappelijke wens tot een kleiner overheidsapparaat. Daarbij moeten we ons voorbereiden op een toekomst met een blijvend gespannen arbeidsmarkt door het kleiner aantal jongeren dat instroomt. We verbeteren daarbij de verhouding tussen het aantal beleids- en uitvoerende ambtenaren; we zijn immers geen pioniersgemeente meer. Wij nodigen u uit de politieke discussie over de nieuwe overheid te voeren in februari met het doel te komen tot een concept beleidsvisie ten bate van besluitvorming direct na de verkiezingen.

Om ook op dit punt op de toekomst voorbereid te zijn, stellen we u voor de personele uitgaven terug te dringen als onderdeel van de bezuinigingsoperatie, als voorbode van een compacte flexibele overheid en om voorbereid te zijn op de financiële problemen na 2012. Nu kunnen we via natuurlijk verloop de maatregelen gefaseerd effectueren zonder zware reorganisatie. Wij willen niet dat in de jaren na 2012 hardwerkende ambtenaren de dupe worden omdat we nu niks durven te doen. Dus stellen wij u een taakstellende personeelsstop voor waarmee in 2010 de formatie structureel met 25 formatieplaatsen teruggebracht wordt tot maximaal 700 formatieplaatsen. Daarbij is natuurlijk cruciaal dat geborgd wordt dat het maximale bedrag te besteden aan inhuur van 6 miljoen euro op geen enkele wijze overschreden wordt.

De hier genoemde voorstellen zullen wij via een amendement aan u voorleggen en graag uitvoerig bespreken.

Dan het jaar 2010. Het stemt ons tevreden dat het college haar voorstellen presenteert in een sluitende begroting. De najaarsnota laat op dit punt zien dat met toereikende middelen het college in staat is met volle kracht het gekozen beleid voort te zetten en verder te ontwikkelen. Verheugd zijn we met name over de investeringen in de wijken en het onderwijs met als belangrijke impuls de investeringen in multifunctionele akkomodaties. Helaas missen we bij de terechte aandacht voor de veiligheidsbeleving nog steeds de door het college toegezegde dienstverleningsovereenkomst betreffende de inzet van de wijkagenten.

Maar ook voor 2010 hebben we kritisch alle voorstellen bekeken in het licht van de vraag: zijn deze uitgaven noodzakelijk en urgent gegeven de huidige economische situatie. Dat leidt vooralsnog tot een vijftal amendementen betreffende voorstellen die we willen laten vervallen. Het betreft de uitgaven voor het wijktheater, de wijkwiki, de ophoging van het budget voor het centrum voor jeugd en gezin en de instelling van een allochtone zorg- en welzijnsmakelaar.

Lelystad is wat het is mede dankzij veel maatschappelijke organisaties. Een groot aantal instellingen wordt door de gemeente gesubsidieerd om haar diensten kwalitatief en via adequaat gehonoreerde medewerkers te realiseren. Maar in deze tijd, nu veel inwoners het moeilijk hebben of krijgen, willen wij niet voor onze rekening nemen dat de gemeente meebetaalt aan exorbitante salarissen. Daarom stellen wij in een motie voor om een Horselenbergnorm in te stellen voor bestuurders van instellingen die subsidie ontvangen van de gemeente.

Laten we werk maken van en voor Lelystad. Werk is nodig om mensen zelfstandig te laten participeren in onze samenleving en daarin mondig te zijn en zelf verantwoordelijkheid te kunnen nemen. Tot nu toe zijn we succesvol. Ik herhaal: het aantal mensen aangewezen op een uitkering is sterk gedaald maar we komen in zwaar weer. Nu zal alles op alles gezet moeten worden. De eerste signalen zijn postief. Het is bemoedigend dat het aantal werkzoekende jongeren op dit moment tegen de trend in nog daalt. Maar wij zullen het beleid met alle kracht moeten voort zetten.

Voorzitter, Als er iets belangrijk is in deze tijd: Blijf perspectief bieden aan mensen. Blijf werk maken van Lelystad. Blijf werk maken van mensen