Er is gekozen

Er is gekozen. De hele uitslag staat op de site van de gemeente Lelystad. Ik ben natuurlijk teleurgesteld. Want alhoewel we het met 3.151 stemmen (11,4% van het aantal geldige stemmen) het nog steeds  beter doen dan het landelijke beeld (10,2%) zijn we – mede door de toedeling van de restzetel – als fractie vrijwel gehalveerd. Van 7 naar 4 zetels. Dat komt hard aan. We moeten afscheid nemen van goede en betrokken raadsleden en we moeten de komende 4 jaar waarin er heel veel zware dossiers op ons af komen met een kleine fractie aan de slag. Gelukkig kunnen we daarbij rekenen op de steun van betrokken PvdA’ers die de fractie met raad en daad terzijde zullen staan. Maar het is zoals het is. Van 2e partij is de PvdA gezakt naar de 3e van Lelystad. Om te beginnen feliciteer in de winaars: SP en Partij voor Lelystad, maar ook uiteraard de Christenunie (in percentage gestegen) en Groenlinks (in zetels gestegen). Maar ook de Inwonerspartij, die verhoudingsgewijs maar weinig verloren heeft en (mede dankzij een restzetel) op 5 zetels is gebleven en de VVD die ondanks verlies toch de grootste partij is gebleven.

Wat zegt deze uitslag nu. Dat is ingewikkeld. Om te beginnen dat wij – maar dat is een landelijk beeld – er niet in zijn geslaagd onze boodschap op een overtuigende manier te brengen. Maar daarmee zijn we er nog niet. Als ik naar de uitslag kijk, dan vallen er daarnaast een paar zaken op:

• Om te beginnen de opkomst: die blijft schrikbarend laag. Landelijk was de opkomst 53,8 %, in Lelystad ruim 47% (als ik de goede cijfers in mijn hoofd heb). In ieder geval laag, te laag!
• Bij de Inwonerspartij en de Partij voor Lelystad zijn alle raadsleden die in de raad gekozen zijn, gekozen op basis van voorkeurszetels.
• De huidige coalitie blijft – zij het in een andere volgorde, dat besef ik – de top 3 vormen, maar zonder meerderheid.
• De lokale partijen hebben gezamenlijk niet de winst gemaakt in Lelystad waar dat landelijk wel het geval is.
• Voor een coalitie zijn tenminste 5 partijen nodig.

En wat betekent dan deze eerste voorzichtige analyse? In ieder geval dat we als PvdA, maar misschien wel als raad, de binding met de kiezer, en met de wijk zijn kwijtgeraakt. Het waren facebookverkiezingen, het lijkt wel of niet primair de inhoud maar het aantal vrienden dat je hebt in belangrijke mate bepaalt hoeveel zetels je wint. James Kennedy zei het tijdens de Kohnstammlezing afgelopen vrijdag zo: “ik ben er van overtuigd dat het de hoogste tijd is om onze betrokenheid bij het democratisch burgerschap te verdiepen en te updaten” en “de democratie zal veel meer vorm krijgen op lokaal niveau, zowel via traditionele structuren – het kiezen van de gemeenteraad – als via een netwerk van burgerinitiatieven en controle via de sociale media”. Dat betekent dus wat voor ons als partij, maar ook voor de nieuwe raad. In dat opzicht ben ik blij met het hoofdstuk “Van meepraten naar zeggenschap” uit ons verkiezingsprogramma, maar ook met het manifest dat onder leiding van Chris Leeuwe opgesteld werd en aan mij is aangeboden.

Wat betekent deze uitslag voor mij en voor de partij. Niet: het bijltje erbij neergooien. Maar wel (nog) meer aandacht besteden aan de samenwerking met de samenleving. Minder tijd op het stadhuis, meer tijd “in het veld”. En aan de slag met daadwerkelijke moderne manieren van zeggenschap voor de burger.

Wat betekent dat voor de coalitieonderhandelingen. Het is te vroeg om daar echt iets van te zeggen. Ons past gezien de uitslag nu in eerste instantie bescheidenheid. Ik ben blij dat met de winst van de SP we er een partner bij hebben waarmee we samen stevig in kunnen zetten op sociaal beleid. Ik ben blij dat met de VVD – die de afgelopen 4 jaar een buitengewoon betrouwbare coalitiepartner is geweest – er een ervaren en degelijke  bestuurderspartij is die het voortouw neemt. We moeten in ieder geval gaan voor een stabiel gemeentebestuur, wat mij betreft dus met een meerderheid van 19 of 20 zetels in de raad. Voor een programma dat ons maximaal de gelegenheid geeft om flexibel in te spelen op de ontwikkelingen die ons komende jaren te wachten staan. Of de PvdA daar deel van uit zal maken, hangt af van de vraag of we voldoende herkenbaar ons programma terug zullen kunnen vinden en vooral of andere partijen ons daartoe uitnodigen. Maar ook als 3e grootste partij blijven we bereid verantwoordelijkheid te nemen – als dat voor de stad nodig en nuttig blijkt.