Actief burgerschap en het afsprakenregister

Gisteravond is onze motie afspraak=afspraak door een flinke meerderheid van de gemeenteraad aangenomen. Maar er ontstond nog onverwacht veel debat over.

Eén raadsfractie deed net of het idee van een afsprakenregister een motie van wantrouwen was tegenover de wethouders. Op het forum van Omroep Flevoland suggereerde iemand dat dit een initiatief was om “het college veiligheid te bieden”. Dat kan niet allebei waar zijn. En het is zelfs allebei niet waar.

Bij het afsprakenregister gebruikte ik het voorbeeld van een onenigheid in de Karveel. Dat was inderdaad de aanleiding om het voorstel nu te doen. Maar het was zeker niet de enige reden. Het afsprakenregister stond al in ons verkiezingsprogramma, anderhalf jaar voordat er bekend werd dat in de Karveel iets fout was gegaan.

De reden om dit te willen, is dat we geregeld zien hoe het fout kan gaan in de communicatie tussen gemeente en burgers. De inwoner zegt dat de gemeente hem iets beloofd heeft, de gemeente weet daar niks van af of zegt dat het geen onvoorwaardelijke belofte was. Zulke situaties vallen nauwelijks naar beider tevredenheid op te lossen. En dus zou het veel beter zijn om zulke situaties te voorkomen.

De afgelopen jaren hebben we voorbeelden te over gezien. Naast Karveel zijn we het tegengekomen rondom geluidsschermen, rondom de Stavorenstraat, rondom oversteekplaatsen, rondom onderhoudsingrepen, enzovoort. Steeds weer onenigheid over wat er nou precies tussen gemeente en burgers was afgesproken.

Kern van het afsprakenregister is dat gemeente en inwoners samen verantwoordelijk worden voor heldere communicatie. Als je als inwoner heel zeker wilt weten dat een afspraak goed is verwerkt in de gemeente: dien hem meteen in voor registratie. Doe je dat niet, dan neem je het risico dat misverstanden te lang onophelderd blijven.

De relatie tussen overheid en burger zal de komende jaren gaan verschuiven. De autoritaire overheid, die alle kennis in huis heeft en alle wijsheid in pacht, is niet meer van deze tijd. In een moderne, open overheid heeft de burger veel meer in de melk te brokkelen. Maar voor de burger hoort bij die toenemende invloed ook een nieuw actief burgerschap. Op steeds meer terreinen zullen overheid en burger de verantwoordelijkheid samen gaan nemen.

Terug naar het afsprakenregister. Ik wil tot slot nog 2 misverstanden uit de wereld helpen.

Misverstand 1: “Burgemeester en wethouders moeten over iedere afspraak die in het register komt te staan een apart besluit nemen” Dat hoeft helemaal niet. Op bewonersavonden is het vaak een projectleider van de gemeente die de avond begeleidt. En die kan bijvoorbeeld beloven om uit te zoeken of, in een vergrijzende buurt, een speeltuin vervangen kan worden door een paar parkeerplaatsen. De projectleider is zelf bevoegd om dat soort beloftes te doen, dus hij kan ook zelf prima beoordelen of zijn toezegging goed en volledig in het register wordt vastgelegd.

Misverstand 2: “Iedere afspraak die medewerkers van de gemeente met inwoners maken moet in het register worden opgenomen”. Nee! Blijkbaar is de indruk ontstaan dat het registreren van afspraken een doel op zich is. Zeker niet. Het is een middel dat op geschikte momenten kan worden ingezet. Als een projectleider belooft om de volgende dag terug te bellen: dat hoeft niet in het register. En de burger kan er ook nooit zomaar vanuit gaan dat een gemaakte afspraak wel automatisch in het register zal verschijnen. Ook daar is een actieve opstelling gewenst.